Memahami Peranan Pihak-Pihak Berkepentingan Utama dan Cabaran dalam Usaha Mengembangkan Pelancongan Perubatan Patuh Syariah di Malaysia: Suatu Perspektif Undang-undang

Noor Shuhadawati Mohamad Amin; Noriah Ramli; Majdah Zawawi

doi:10.37052/kanun.36(1)no1

Noor Shuhadawati Mohamad Amin Ahmad Ibrahim Kulliyyah of Law, International Islamic University Malaysia
Noriah Ramli Kulliyyah Undang-undang Ahmad Ibrahim, Universiti Islam Antarabangsa Malaysia,
Majdah Zawawi Kulliyyah Undang-undang Ahmad Ibrahim, Universiti Islam Antarabangsa Malaysia,

DOI: https://doi.org/10.37052/kanun.36(1)no1

Abstrak

Pencarian rawatan penjagaan kesihatan yang disesuaikan dengan kepercayaan agama dan etika telah menjadi popular dalam persekitaran pelancongan perubatan yang berubah-ubah. Kajian ini mengupas tentang pelancongan perubatan patuh syariah di Malaysia yang kompleks, yang menekankan peranan kritikal pihak berkepentingan dalam rangka kerja perundangan yang lengkap. Kaedah yang digunakan untuk kajian ini adalah bersifat doktrinal. Satu isu penting yang timbul ialah kekurangan penglibatan antara penyedia penjagaan kesihatan dengan organisasi kerajaan yang sesuai dalam usaha membangunkan pelancongan perubatan patuh syariah. Kajian ini terlebih dahulu mengenal pasti pihak berkepentingan yang berkaitan yang mempromosikan pelancongan perubatan patuh syariah. Kajian ini kemudiannya menganalisis peranan agensi kerajaan yang berkaitan, penyedia penjagaan kesihatan, dan alim ulama yang menangani isu ini, di samping kebimbangan undang-undang dan keperluan agama. Penyelidikan ini meneliti halangan dan potensi untuk menyelaraskan amalan pelancongan perubatan dengan prinsip syariah. Siasatan terhadap penglibatan pihak berkepentingan dalam rangka kerja perundangan menyerlahkan keperluan kritikal untuk menyelaraskan prinsip Islam dan perkhidmatan penjagaan kesihatan moden, seterusnya menyokong perkembangan pelancongan perubatan patuh syariah di Malaysia. Kajian ini menganjurkan pembentukan Jawatankuasa Penasihat Syariah untuk menyelia pihak yang berkepentingan. Jawatankuasa ini memastikan bukan sahaja semua pihak berkepentingan utama dirujuk, tetapi juga memainkan peranan aktif dalam urusan menasihati agensi kerajaan tentang dasar dan langkah penting melalui penyelidikan bersepadu. Strategi kerjasama ini bertujuan untuk merapatkan jurang antara Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) selaku institusi bertanggungjawab dengan kementerian berkaitan dan penyediaan penjagaan kesihatan selain mempromosi sektor ini pada peringkat global. Jawatankuasa ini diharapkan dapat mewujudkan persekitaran sinergi yang meningkatkan profil pelancongan perubatan patuh syariah di Malaysia.

Rujukan

1. Abdul Razif Zaini & Yoyo, Y. (2021). The awareness of muslim consumers towards the halal logo in Malaysia. Akademika, 91(Isu Khas), 27-37.
2. Ahmed Kamassi, Noor Hazilah Abdul Manaf & Azura Omar. (2020). The need of international Islamic standards for medical tourism providers: A Malaysian experience. Journal of Islamic Marketing, 12(1), 113- 123.
3. Ameer Fikri Mohamad Hilmi, Muhamad Fakhrul Aiman Mohd Asri, Zainul Arif Mohd Ariffin, Muhammad Iman Hakim Hasbullah, Fazura Minhad & Mohamad Hilmi Mat Said. (2021, 23-24 Ogos). Cabaran pensijilan halal: Kesediaan pengusaha industri dan premis makanan. [Prosiding] Prosiding Konferen 3rd International Halal management Conference, 2021. Universiti Sains Islam Malaysia.
4. Buisson, Laing. (2023, 4 Ogos). Medical tourism’s rapid expansion in Malaysia, Iran, and London. https://www.laingbuissonnews.com/imtj/news-imtj/medical-tourisms-rapid-expansion-in-malaysia-iran-and-london/
5. Carrera, P., & Bridges, J. (2006). Health and medical tourism: What they mean and imply for health care systems. Health and Ageing. The Geneva Association.
6. Connell, J. (2013). Medical tourism. University of Sydney.
7. Henderson, J. C. (2010). Sharia-compliant hotels. Tourism and Hospitality Research, 10(1), 246-254.
8. Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM). (2016). National strategic plan for health 2016–2020. http://www.moh.gov.my/moh/resources/Penerbitan/Other/National%20Strategic%20Plan%20for%20Health%202016-2020.pd
9. Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM). (2023). Program flagship medical tourism hospital di Malaysia Healthcare Travel Council (MHTC). https://www.moh.gov.my/index.php/pages/view/6615 diakses 10 Mei 2023.
10. Kementerian Pelancongan. (2007, 5 November). Health tourism in Malaysia. Tourism Malaysia. https://www.tourism.gov.my/media/view/health-tourism-in-malaysia.
11. Makmor Tumin, Abdillah Noh, Nurulhuda Mohd Satar, Chong Chin-Sieng, Lim Soo-Kun, Nawi Abdullah & Ng Kok-Peng. (2013). Organ donation in Muslim countries: The case of Malaysia. Annals of Transplantation, 18, 671-676. https://doi.org/10.12659/AOT.889194
12. Malaysian Health Travel Council (MHTC). (2019, 3 Mei). Malaysia’s medical tourism on a high.https://www.mhtc.org.my/2019/05/03/malaysias-medical-tourism-on-a-high/
13. Malaysian Health Travel Council (MHTC). (2023). Healthcare travelling statistics. https://www.mhtc.org.my/statistics/
14. Mohammad Aizat Jamaludin, Betania Kartika, Mohd Anuar Ramli & Muhammad Hazrul Hamzah. (2019). Muslim-friendly hospital services framework. Halal Journal, 3(1).
15. Muhammad Aa’zamuddin Ahmad Radzi, Munirah Sha’ban, Nur Syamimi Mohd Azharuddin, Azran Azhim & Abdurezak Abdulahi Hashi. (2020). Survey on relevant Malaysian fatwā about cadaver concerning tissue engineering research. Pertanika Social Sciences & Humanities, 28(2), 1451-1466.
16. Muhammad Ikhlas Rosele, Luqman Abdullah, Paizah Ismail & Mohd Anuar Ramli. (2017). Konflik fatwa di Malaysia: Satu kajian awal. Jurnal Fiqh, 10(1), 31-56.
17. Muhammad Khalilur Rahman, Moniruzzaman Sarker & Azizul Hassan. (2021). Medical Tourism: The Islamic Perspective. Tourism Products and Services in Bangladesh. The Spinger Link.
18. Muhammad Khalilur Rahman, Noor Raihani Zainol, Noorshella Che Nawi, Ataul Karim Patwary, Wan Farha Wan Zulkifli & Md Mahmudul Haque. (2023). Halal healthcare services: Patients' satisfaction and word of mouth lesson from Islamic-friendly hospitals. Sustainability, 15(2), 1493. MDPI AG. http://dx.doi.org/10.3390/su15021493
19. Nair, D. (2022, 2 Jun). GMTI 2022 report: Malaysia is still the most popular Muslim travel destination. Zafigo. https://zafigo.com/news/20220602-gmti-2022-malaysia-popular-muslim-travel-destination/#:~:text=The%20MasterCard%2DCrescentRating%20Global%20Muslim,(Image%20by%20Esmonde%20Yong.)
20. Norhidayah Pauzi & Saadan Man. (2018). Perkembangan pentadbiran pensijilan halal di Malaysia 1974-2016: Satu tinjauan. Research in Islamic Studies Journal, 5(1).
21. Noriah Ramli. (2022). Halal medical tourism: Emerging opportunities. Asian Journal of Multidisciplinary Research & Review, 3 (5), 64-86.
22. Public-Private Partnership (PPP) Unit. (2022). Tentang Unit Kerjasama Awam Swasta. https://www.ukas.gov.my/en/about-ukas
23. Suseela Devi Chandran, Ahmad Shah Pakeer Mohamed, Azizan Zainuddin, Fadilah Puteh, & Nur Alia Azmi. (2017). Medical tourism: Why Malaysia is a preferred destination? Advanced Science Letters, 23(8).
24. The Star. (2023, 2 Januari). Stronger, more positive comeback for Malaysia's medical tourism. https://www.thestar.com.my/lifestyle/travel/2023/01/02/a-stronger-more-positive-comeback-for-malaysia039s-medical-tourism
25. Thomas, S, Beh, L. S & Rusli Nordin. (2011). Health care delivery in Malaysia: Changes, challenges and champions. Journal of Public Health Africa, 2(2).
26. Vovk, V., Beztelesna, L., & Pliashko, O. (2021). Identification of factors for the development of medical tourism in the world. International Journal of Environment Res Public Health, 18(21), 11205. doi: 10.3390/ijerph182111205. PMID: 34769723; PMCID: PMC8583346.