Legitimacy: Methods of Determining Paternity and Rights of Illegitimate Child under Malaysia's Islamic Family Law
LEGITIMASI: KAEDAH PENENTUAN NASAB DAN HAK ANAK TIDAK SAH TARAF MENURUT UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM MALAYSIA
Abstract
Legitimacy in the context of Islamic family law refers to the legal status of a child within a family based on Islamic law. Legitimacy determines a child’s lineage, whether born within or outside of the marriage period. The primary distinction between an illegitimate child and a legitimate child lies in the method of determining paternity and the rights afforded to the latter. An illegitimate child cannot be attributed to his father, even if he is the biological parent. Consequently, such a child is not entitled to inheritance, maintenance, or custody from the father, often leaving the child feeling marginalized and inferior. This study examines the rights afforded to illegitimate children and explores the methods of determining paternity while proposing approaches to clarify these rights. Adopting a qualitative methodology, the research involves library research, where materials related to this topic have been critically analysed. The findings identify three main methods for determining paternity and reveal that, regardless of a child’s legitimacy status, they have rights protected under Islamic law, including Malaysia’s Islamic family law.
Keywords: Illegitimate child, Islamic law, method, rights, solutions, legitimacy
Full Text: PDF
References
1. Abd. Ghani Ahmad & Nuarrual Hilal Md. Dahlan. (2016). Kewajipan menanggung nafkah anak tak sah taraf: Satu kajian di negeri Kedah. Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia, 28(2), 214–244.
2. Abdul Karim Zaidan. (1994). Al-mufassal fi ahkam al-mar ’ah wa al-bayt al-Muslim fi al-shariah al-Islamiyyah, Jilid 9. Mu’assasah al-Risalah.
3. Ahmad Hidayat Buang. (2006). Pembentukan dan pentadbiran harta amanah menurut perspektif undang-undang Islam. Dlm. Siti Mashitoh Mahmood (Ed.), Harta amanah orang Islam di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
4. Ainur Nadhrah Roslan, Nik Sarah Adilah Abdul Aziz & Fathin Izzati Mohd Shaharudin. (2021). Discrimination against an illegitimate child according to law and society. Current Legal Issues, 3, 16–21.
5. Al Bakri, Abi Bakar Utsman Muhammad Syatha al Dimyati. (1998).Hasyiah i’anah al-thalibin ‹ala hall alfazh fath al-mu›in, Jilid 4. Dar al-Fikr.
6. Al Quran. (2003). Percetakan Yayasan Islam Terengganu.
7. Al-Asfahani, Abu Syuja’ Ahmad Ibn al-Husain & al-Bugha, Mustafa Deeb. (2011). Fiqh sunnah Imam Syafie: Pedoman dalam kehidupan (terjemahan at-tahzib fi adillati matn al-ghayah wa al-taqrib). Al-Hidayah Publication.
8. Al-Bujayrimi, Sulayman ‘Umar Muhammad. (1951). Hasyiyah al-bujayrimi ‘ala al-khatib, Jilid 2. Maktabah Wa Matba’ah Mustafa al-Babi al-Halabi.
9. Alias Azhar & Abdul Ghafur Abdul Hadi. (2017). DNA sebagai qarinah di mahkamah syariah: Analisis terhadap enakmen keterangan mahkamah syariah Perlis. International Journal of Law Government and Communication, 2(6), 76–86.
10. Azizah Mat Rashid, Noor Aziah Mohd Awal, Ahmad ‘Azam Mohd Shariff, Nor ‘Adha Abd Hamid & Tg. Noor Azira Tg. Zainudin. (2019). Menangani masalah kelahiran anak tak sah taraf di Malaysia: Peranan perundangan jenayah syariah dalam masyarakat. Akademika: Jurnal Sains Sosial dan Kemanusiaan Asia Tenggara, 89 (Isu khas, 2), 5–16. https://doi.org/10.17576/akad-2019-89SI2-02
11. Basri Ibrahim. (1997). Pemantapan sistem kekeluargaan: Perkahwinan dan penceraian serta kesan-kesannya. Darul Nu’man.
12. Enakmen Wasiat Orang Islam (Selangor) 1999 (No. 4/1999).
13. Enakmen Wasiat Orang Islam (Negeri Sembilan) 2004 (No.5/2004).
14. Faizal Rabion lwn Nurul Fazila Nawi [2014] 1 ShLR 137.
15. Fatimah Yusro Hashim, Anisah Che Ngah, Mohammad Azhan Yahya & Ahmad Azam Mohd Shariff. (2021). Penentuan nasab melalui prinsip undang-undang keterangan Islam. Jurnal Undang-undang dan Masyarakat, 28, 57–66. https://doi.org./10.17576/juum-2021-28-06
16. Hamizah Muhammad, Mohd Izzat Amsyar Mohd Arif, Che Zuina Ismail, Nor Adila Mohd Noor, Salimah Yahaya & Engku Muhammad Tajuddin Engku Ali. (2021). Pandangan masyarakat dan status perundangan terhadap anak tidak sah taraf. E-Journal of Islamic Thought and Understanding, 2, 5–12.
17. Ibn Majah, Abu ‘Abdullah Muhammad Yazid al-Qazwini. (t.t). Sunan Ibn Majah, Jilid 2. Dar al-Fikr.
18. Imam Muslim al-Hajjaj al-Naysaburi. (t.t). Sahih Muslim. https://sunnah.com/muslim.
19. Irwan Mohd Subri, Zulkifli Hassan & Lukman Abdul Mutalib. (2015). Keputusan Mahkamah Tinggi Syariah Terengganu tentang nasab anak tak sah taraf: Krisis perundangan? Al-Qanatir International Journal of Islamic Studies, 1(1), 1–8.
20. Ismail Ishak lwn Kalam Mamat (JH, 1995, 10/1).
21. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. (2015). Kompilasi pandangan hukum muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan bagi hal ehwal ugama Islam Malaysia.
22. Jabatan Mufti Negeri Perlis. (2008). Hukum menasab anak zina kepada bapa zina. 16–17 September 2008. https://muftiperlis.gov.my/index.php/en/himpunan-fatwa-negeri/100-fatwa-wali-anak-yang-dituduh-tidak-sah-taraf-atau-hasil-rogol
23. Jabatan Pendaftaran Negara & Ors lwn Seorang Kanak-kanak & Ors; Majlis Agama Islam Negeri Johor (Pencelah) [2020] 2 MLRA 487.
24. Jal Zabdi Mohd Yusoff. (2004). Pengenalan undang-undang keterangan di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
25. Jamalluddin Hashim & Basri Ibrahim. (2015). Hak-hak anak tidak sah taraf. Dlm: Isu-isu fiqh kontemporari, 44–60. Penerbit Universiti Sultan Zainal Abidin.
26. Lukman Abdul Mutalib & Mohamad Azhan Yahya. (2016). Isu penasaban anak luar nikah kepada bapa biologi dari sudut pandang siasah syar’iyyah di Malaysia [Kertas kerja yang diterbitkan]. Muzakarah Fiqh & International Fiqh Conference, 237–253.
27. Mariatul Shima Che Embi & Nur Syakiran Akmal Ismail. (2017, 1–2 November). Anak tak sah taraf: Implikasi dan resolusi melalui dasar awam kajian kes di negeri Pulau Pinang. Prosiding Persidangan Antarabangsa Kelestarian Insan 2017 (INSAN 2017).
28. Mat Saad Abd. Rahman. (2002). Anak yang tidak sah taraf, apa perlindungannya? Undang-undang Keluarga Islam, Aturan Perkahwinan. Hizbi Sdn. Bhd.
29. Mohamad Shukri Mohamad. (Ed.) (2014). Himpunan Fatwa Mufti Kerajaan Negeri Kelantan. Penerbitan Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu.
30. Mohd Al-Adib Samuri, Noor Aziah Mohd Awal & Muhamad Abral Abu Bakar. (2022). Curbing child marriage amongst Muslims in Malaysia: Towards legal reform. UUM Journal of Legal Studies, 13(1), 1–20. https://doi.org/10.32890/uumjls2022.13.1.1.
31. Mohd Asri Zainul Abidin. (2019). Masalah anak kurang daripada enam bulan perkahwinan. https://muftiperlis.gov.my/index.php/minda-mufti/150-masalah-nasab-anak-kurang-daripada-enam-bulan-perkahwinan.
32. Mohd Faizol Zainal lwn Suhaila Yusoff [2014] 2 ShLR 83.
33. Mohd Norizan Abd Ghani. (2024). Pengarah Bahagian Sosial, Keluarga dan Komuniti, Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM). Temu bual pada Mei 2024.
34. Mohd Sabree Nasri & Ruzman Md Noor. (2021). Pemakaian keterangan pendapat pakar sebagai kaedah pembuktian di mahkamah syariah: Isu dan cabaran. Jurnal ‘Ulwan, 6(1, Special Issue I), 172–190.
35. Mohd Sabree Nasri, Mohamad Afandi Md Ismail, Mohd Al Adib Samuri & Abu Suffian Abu Yaziz. (2017). Keterangan pakar sebagai cara pembuktian di mahkamah syariah [Kertas kerja yang diterbitkan]. World Conference on Integration of Knowledge 2017. Bayview Beach Resort, Batu Ferringhi Beach, Pulau Pinang.
36. Mohd Zamro Muda. (2008, 7 Ogos). Instrumen hibah dan wasiat: Analisis hukum dan aplikasi di Malaysia [Kertas kerja yang diterbitkan]. Konvensyen Faraid dan Hibah Kebangsaan 2008. Masjid Wilayah Persekutuan.
37. Mohd Zamro Muda, Nurnazirah Rosdi & Noor Lizza Mohamed Saidi. (2023). Analisa perundangan dan kes hibah amanah di Malaysia. International Journal of Islamic Thought, 23(Jun), 79–90. https://doi.org/10.24035/ijit.23.2023.258.
38. Muhammad Adam Abdul Aziz, Khadher Ahmed, Mohd Khairul Nazrin Mohd Nasir & Rahim Kamarul Zaman. (2020). Hadis al-walad li al-firāsh wa li al-‘āhir al-ḥajar dan pengaruhnya terhadap fatwa penasaban anak tak sah taraf di Malaysia: Al-walad li al-firāsh wa li al-‘āhir al-ḥajar hadith and its effect to the fatwa of illegitimate children’s inheritance in Malaysia. HADIS, 10(19), 478–486. https://doi.org/10.53840/hadis.v10i19.84
39. Muhammad Aunurrochim Mas‘ad Saleh & Mohamad Zakwan Nafis Mohamed Zamri. (2018). Status anak luar nikah: Satu kajian ke atas hak harta pusaka mengikut fiqh Islam dan undang-undang syarak Wilayah Persekutuan. Isu-isu Semasa Islam dan Sains. Universiti Sains Islam Malaysia.
40. Muhammad Hazim Ahmad, Ruqayyah Razak, Nurul Syahirah Saharudin, Badlhisham Mohd Nasir & Ahmad Syukran Baharuddin. (2019). Analisis awal terhadap isu-isu kebolehterimaan asid deoksiribonukleik DNA sebagai bahan bukti di mahkamah. UMRAN - International Journal of Islamic and Civilizational Studies, 6(2-2, Isu khas), 165–181.
41. Muhammad Ibn Ismail al-Bukhari. (t.t). Sahih al-Bukhari. https://sunnah.com/bukhari
42. Muhammad Nasir Muhammad. (2005). Al-ithbat bil khibrah. Dar an-Nafais.
43. Muhammad Zuhaili. (2011). Al mu’tamad fi fiqhi al syafi›i, Jilid 5. Dar Al Qalam.
44. Noor Lizza Mohamed Said, Wan Amirul Adli Wan Ayub, Mohd Zamro Muda, Adnan Mohamed Yusoff & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. (2019). Pengamanahan dalam perancangan dan Pengurusan harta orang Islam. Islamiyyat, 41(2), 71–79.
45. Nor Zakry Haffiruddin Zakaria lwn Nur Intan Syuhada Shamsuddin (Kes Rayuan Mal No. : 11500-046-0012-2020).
46. Nurul Hidayat Ab Rahman & Insyirah Mohamad Noh. (2023). Pendaftaran anak tidak sah taraf: Antara hak asasi dan cabaran perundangan Islam di Malaysia. Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia, 35(2), 239–268. https://doi.org/10.37052/kanun.35(2)no3.
47. Paizah Ismail. (2013). Anak tak sah taraf dari perspektif syariah dan perundangan Islam di Malaysia. Jurnal Fiqh, 10, 77–90.
48. Pendakwa Syarie Negeri Sabah lwn Rosli Abdul Japar (2007), 23(2) JH 237.
49. Raisha Annuar (Kes No: 05100-006-0447-2009).
50. Robiatul Adawiyah Mohd, Norzulali Mohd Ghazali, Nurul Saadah Mohammad Zaini & Wan Nur Fasihah Wan Noh. (2022, 5–6 Oktober). Perbahasan ilmu genetik berdasarkan sumber al-Quran dan al-Sunnah: Suatu tinjuan awal. E-Prosiding 8th International Prophetic Conference (SWAN), 437–445. https://swanfpqs.usim.edu.my/index.php/conference/article/view/42
51. Sa’odah Ahmad & Rojanah Kahar. (2017). Anak tak sah taraf menurut undang-undang keluarga Islam. Jurnal UMRAN, 2(1), 1–16.
52. Salleh Buang. (2006). Pembentukan harta amanah mengikut undang-undang di Malaysia. Dlm. Siti Mashitoh Mahamood (Ed.), Harta amanah orang Islam di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
53. Tengku Fatimah Muliana Tengku Muda, Siti Khadijah Ismail & Najmiah Omar. (2014). Penggunaan DNA bagi penentuan nasab al-walad li al- firasy dalam peruntukan undang-undang keluarga Islam di Malaysia. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 5, 17–25.
54. Wahbah Az-Zuhaili. (1984). Al-fiqh al-Islami wa adillatuh, Jilid 10. Dar al-Fikr.
55. Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Syahirah Abdul Shukor, Lukman Abdul Mutalib, Ahmad Syukran Baharuddin, Zulfaqar Mamat & Nik Salida Suhaila Nik Saleh. (2020). Faktor dan penyelesaian isu anak tidak sah taraf dalam kalangan masyarakat Islam di Malaysia. INSLA e-Proceedings, 3(1), 136–146. https://insla.usim.edu.my/index.php/eproceeding/article/view/27
56. Wan Azmi lwn Nik Salwani [1990] 9 JH(2) 192.
57. Wizarat al-Awqaf wa al-Shu’un al-Islamiyah. (1982). Al-mawsu’ah al-fiqhiyyah. Wizarat al-Awqaf wa al-Shu’un al-Islamiyah.
58. Zafrin Zulhilmi Pauzi lwn Noor Aini Nasron [2013] 2 ShLR 42
59. Zurina Musa, Zuliza Mohd Kusrin, Muhammad Nazir Alias & Nurhidayah Muhammad Hashim. (2023). Penasaban dan pendaftaran kelahiran anak tidak sah taraf orang Islam di Malaysia dan negara Asia lain. ISLĀMIYYĀT, 45(2), 15–33. https://doi.org/10.17576/islamiyyat-2023-4502-02
2. Abdul Karim Zaidan. (1994). Al-mufassal fi ahkam al-mar ’ah wa al-bayt al-Muslim fi al-shariah al-Islamiyyah, Jilid 9. Mu’assasah al-Risalah.
3. Ahmad Hidayat Buang. (2006). Pembentukan dan pentadbiran harta amanah menurut perspektif undang-undang Islam. Dlm. Siti Mashitoh Mahmood (Ed.), Harta amanah orang Islam di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
4. Ainur Nadhrah Roslan, Nik Sarah Adilah Abdul Aziz & Fathin Izzati Mohd Shaharudin. (2021). Discrimination against an illegitimate child according to law and society. Current Legal Issues, 3, 16–21.
5. Al Bakri, Abi Bakar Utsman Muhammad Syatha al Dimyati. (1998).Hasyiah i’anah al-thalibin ‹ala hall alfazh fath al-mu›in, Jilid 4. Dar al-Fikr.
6. Al Quran. (2003). Percetakan Yayasan Islam Terengganu.
7. Al-Asfahani, Abu Syuja’ Ahmad Ibn al-Husain & al-Bugha, Mustafa Deeb. (2011). Fiqh sunnah Imam Syafie: Pedoman dalam kehidupan (terjemahan at-tahzib fi adillati matn al-ghayah wa al-taqrib). Al-Hidayah Publication.
8. Al-Bujayrimi, Sulayman ‘Umar Muhammad. (1951). Hasyiyah al-bujayrimi ‘ala al-khatib, Jilid 2. Maktabah Wa Matba’ah Mustafa al-Babi al-Halabi.
9. Alias Azhar & Abdul Ghafur Abdul Hadi. (2017). DNA sebagai qarinah di mahkamah syariah: Analisis terhadap enakmen keterangan mahkamah syariah Perlis. International Journal of Law Government and Communication, 2(6), 76–86.
10. Azizah Mat Rashid, Noor Aziah Mohd Awal, Ahmad ‘Azam Mohd Shariff, Nor ‘Adha Abd Hamid & Tg. Noor Azira Tg. Zainudin. (2019). Menangani masalah kelahiran anak tak sah taraf di Malaysia: Peranan perundangan jenayah syariah dalam masyarakat. Akademika: Jurnal Sains Sosial dan Kemanusiaan Asia Tenggara, 89 (Isu khas, 2), 5–16. https://doi.org/10.17576/akad-2019-89SI2-02
11. Basri Ibrahim. (1997). Pemantapan sistem kekeluargaan: Perkahwinan dan penceraian serta kesan-kesannya. Darul Nu’man.
12. Enakmen Wasiat Orang Islam (Selangor) 1999 (No. 4/1999).
13. Enakmen Wasiat Orang Islam (Negeri Sembilan) 2004 (No.5/2004).
14. Faizal Rabion lwn Nurul Fazila Nawi [2014] 1 ShLR 137.
15. Fatimah Yusro Hashim, Anisah Che Ngah, Mohammad Azhan Yahya & Ahmad Azam Mohd Shariff. (2021). Penentuan nasab melalui prinsip undang-undang keterangan Islam. Jurnal Undang-undang dan Masyarakat, 28, 57–66. https://doi.org./10.17576/juum-2021-28-06
16. Hamizah Muhammad, Mohd Izzat Amsyar Mohd Arif, Che Zuina Ismail, Nor Adila Mohd Noor, Salimah Yahaya & Engku Muhammad Tajuddin Engku Ali. (2021). Pandangan masyarakat dan status perundangan terhadap anak tidak sah taraf. E-Journal of Islamic Thought and Understanding, 2, 5–12.
17. Ibn Majah, Abu ‘Abdullah Muhammad Yazid al-Qazwini. (t.t). Sunan Ibn Majah, Jilid 2. Dar al-Fikr.
18. Imam Muslim al-Hajjaj al-Naysaburi. (t.t). Sahih Muslim. https://sunnah.com/muslim.
19. Irwan Mohd Subri, Zulkifli Hassan & Lukman Abdul Mutalib. (2015). Keputusan Mahkamah Tinggi Syariah Terengganu tentang nasab anak tak sah taraf: Krisis perundangan? Al-Qanatir International Journal of Islamic Studies, 1(1), 1–8.
20. Ismail Ishak lwn Kalam Mamat (JH, 1995, 10/1).
21. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. (2015). Kompilasi pandangan hukum muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan bagi hal ehwal ugama Islam Malaysia.
22. Jabatan Mufti Negeri Perlis. (2008). Hukum menasab anak zina kepada bapa zina. 16–17 September 2008. https://muftiperlis.gov.my/index.php/en/himpunan-fatwa-negeri/100-fatwa-wali-anak-yang-dituduh-tidak-sah-taraf-atau-hasil-rogol
23. Jabatan Pendaftaran Negara & Ors lwn Seorang Kanak-kanak & Ors; Majlis Agama Islam Negeri Johor (Pencelah) [2020] 2 MLRA 487.
24. Jal Zabdi Mohd Yusoff. (2004). Pengenalan undang-undang keterangan di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
25. Jamalluddin Hashim & Basri Ibrahim. (2015). Hak-hak anak tidak sah taraf. Dlm: Isu-isu fiqh kontemporari, 44–60. Penerbit Universiti Sultan Zainal Abidin.
26. Lukman Abdul Mutalib & Mohamad Azhan Yahya. (2016). Isu penasaban anak luar nikah kepada bapa biologi dari sudut pandang siasah syar’iyyah di Malaysia [Kertas kerja yang diterbitkan]. Muzakarah Fiqh & International Fiqh Conference, 237–253.
27. Mariatul Shima Che Embi & Nur Syakiran Akmal Ismail. (2017, 1–2 November). Anak tak sah taraf: Implikasi dan resolusi melalui dasar awam kajian kes di negeri Pulau Pinang. Prosiding Persidangan Antarabangsa Kelestarian Insan 2017 (INSAN 2017).
28. Mat Saad Abd. Rahman. (2002). Anak yang tidak sah taraf, apa perlindungannya? Undang-undang Keluarga Islam, Aturan Perkahwinan. Hizbi Sdn. Bhd.
29. Mohamad Shukri Mohamad. (Ed.) (2014). Himpunan Fatwa Mufti Kerajaan Negeri Kelantan. Penerbitan Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu.
30. Mohd Al-Adib Samuri, Noor Aziah Mohd Awal & Muhamad Abral Abu Bakar. (2022). Curbing child marriage amongst Muslims in Malaysia: Towards legal reform. UUM Journal of Legal Studies, 13(1), 1–20. https://doi.org/10.32890/uumjls2022.13.1.1.
31. Mohd Asri Zainul Abidin. (2019). Masalah anak kurang daripada enam bulan perkahwinan. https://muftiperlis.gov.my/index.php/minda-mufti/150-masalah-nasab-anak-kurang-daripada-enam-bulan-perkahwinan.
32. Mohd Faizol Zainal lwn Suhaila Yusoff [2014] 2 ShLR 83.
33. Mohd Norizan Abd Ghani. (2024). Pengarah Bahagian Sosial, Keluarga dan Komuniti, Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM). Temu bual pada Mei 2024.
34. Mohd Sabree Nasri & Ruzman Md Noor. (2021). Pemakaian keterangan pendapat pakar sebagai kaedah pembuktian di mahkamah syariah: Isu dan cabaran. Jurnal ‘Ulwan, 6(1, Special Issue I), 172–190.
35. Mohd Sabree Nasri, Mohamad Afandi Md Ismail, Mohd Al Adib Samuri & Abu Suffian Abu Yaziz. (2017). Keterangan pakar sebagai cara pembuktian di mahkamah syariah [Kertas kerja yang diterbitkan]. World Conference on Integration of Knowledge 2017. Bayview Beach Resort, Batu Ferringhi Beach, Pulau Pinang.
36. Mohd Zamro Muda. (2008, 7 Ogos). Instrumen hibah dan wasiat: Analisis hukum dan aplikasi di Malaysia [Kertas kerja yang diterbitkan]. Konvensyen Faraid dan Hibah Kebangsaan 2008. Masjid Wilayah Persekutuan.
37. Mohd Zamro Muda, Nurnazirah Rosdi & Noor Lizza Mohamed Saidi. (2023). Analisa perundangan dan kes hibah amanah di Malaysia. International Journal of Islamic Thought, 23(Jun), 79–90. https://doi.org/10.24035/ijit.23.2023.258.
38. Muhammad Adam Abdul Aziz, Khadher Ahmed, Mohd Khairul Nazrin Mohd Nasir & Rahim Kamarul Zaman. (2020). Hadis al-walad li al-firāsh wa li al-‘āhir al-ḥajar dan pengaruhnya terhadap fatwa penasaban anak tak sah taraf di Malaysia: Al-walad li al-firāsh wa li al-‘āhir al-ḥajar hadith and its effect to the fatwa of illegitimate children’s inheritance in Malaysia. HADIS, 10(19), 478–486. https://doi.org/10.53840/hadis.v10i19.84
39. Muhammad Aunurrochim Mas‘ad Saleh & Mohamad Zakwan Nafis Mohamed Zamri. (2018). Status anak luar nikah: Satu kajian ke atas hak harta pusaka mengikut fiqh Islam dan undang-undang syarak Wilayah Persekutuan. Isu-isu Semasa Islam dan Sains. Universiti Sains Islam Malaysia.
40. Muhammad Hazim Ahmad, Ruqayyah Razak, Nurul Syahirah Saharudin, Badlhisham Mohd Nasir & Ahmad Syukran Baharuddin. (2019). Analisis awal terhadap isu-isu kebolehterimaan asid deoksiribonukleik DNA sebagai bahan bukti di mahkamah. UMRAN - International Journal of Islamic and Civilizational Studies, 6(2-2, Isu khas), 165–181.
41. Muhammad Ibn Ismail al-Bukhari. (t.t). Sahih al-Bukhari. https://sunnah.com/bukhari
42. Muhammad Nasir Muhammad. (2005). Al-ithbat bil khibrah. Dar an-Nafais.
43. Muhammad Zuhaili. (2011). Al mu’tamad fi fiqhi al syafi›i, Jilid 5. Dar Al Qalam.
44. Noor Lizza Mohamed Said, Wan Amirul Adli Wan Ayub, Mohd Zamro Muda, Adnan Mohamed Yusoff & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. (2019). Pengamanahan dalam perancangan dan Pengurusan harta orang Islam. Islamiyyat, 41(2), 71–79.
45. Nor Zakry Haffiruddin Zakaria lwn Nur Intan Syuhada Shamsuddin (Kes Rayuan Mal No. : 11500-046-0012-2020).
46. Nurul Hidayat Ab Rahman & Insyirah Mohamad Noh. (2023). Pendaftaran anak tidak sah taraf: Antara hak asasi dan cabaran perundangan Islam di Malaysia. Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia, 35(2), 239–268. https://doi.org/10.37052/kanun.35(2)no3.
47. Paizah Ismail. (2013). Anak tak sah taraf dari perspektif syariah dan perundangan Islam di Malaysia. Jurnal Fiqh, 10, 77–90.
48. Pendakwa Syarie Negeri Sabah lwn Rosli Abdul Japar (2007), 23(2) JH 237.
49. Raisha Annuar (Kes No: 05100-006-0447-2009).
50. Robiatul Adawiyah Mohd, Norzulali Mohd Ghazali, Nurul Saadah Mohammad Zaini & Wan Nur Fasihah Wan Noh. (2022, 5–6 Oktober). Perbahasan ilmu genetik berdasarkan sumber al-Quran dan al-Sunnah: Suatu tinjuan awal. E-Prosiding 8th International Prophetic Conference (SWAN), 437–445. https://swanfpqs.usim.edu.my/index.php/conference/article/view/42
51. Sa’odah Ahmad & Rojanah Kahar. (2017). Anak tak sah taraf menurut undang-undang keluarga Islam. Jurnal UMRAN, 2(1), 1–16.
52. Salleh Buang. (2006). Pembentukan harta amanah mengikut undang-undang di Malaysia. Dlm. Siti Mashitoh Mahamood (Ed.), Harta amanah orang Islam di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.
53. Tengku Fatimah Muliana Tengku Muda, Siti Khadijah Ismail & Najmiah Omar. (2014). Penggunaan DNA bagi penentuan nasab al-walad li al- firasy dalam peruntukan undang-undang keluarga Islam di Malaysia. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 5, 17–25.
54. Wahbah Az-Zuhaili. (1984). Al-fiqh al-Islami wa adillatuh, Jilid 10. Dar al-Fikr.
55. Wan Abdul Fattah Wan Ismail, Syahirah Abdul Shukor, Lukman Abdul Mutalib, Ahmad Syukran Baharuddin, Zulfaqar Mamat & Nik Salida Suhaila Nik Saleh. (2020). Faktor dan penyelesaian isu anak tidak sah taraf dalam kalangan masyarakat Islam di Malaysia. INSLA e-Proceedings, 3(1), 136–146. https://insla.usim.edu.my/index.php/eproceeding/article/view/27
56. Wan Azmi lwn Nik Salwani [1990] 9 JH(2) 192.
57. Wizarat al-Awqaf wa al-Shu’un al-Islamiyah. (1982). Al-mawsu’ah al-fiqhiyyah. Wizarat al-Awqaf wa al-Shu’un al-Islamiyah.
58. Zafrin Zulhilmi Pauzi lwn Noor Aini Nasron [2013] 2 ShLR 42
59. Zurina Musa, Zuliza Mohd Kusrin, Muhammad Nazir Alias & Nurhidayah Muhammad Hashim. (2023). Penasaban dan pendaftaran kelahiran anak tidak sah taraf orang Islam di Malaysia dan negara Asia lain. ISLĀMIYYĀT, 45(2), 15–33. https://doi.org/10.17576/islamiyyat-2023-4502-02
Published
2025-01-28
How to Cite
HAMID, Noor ‘Ashikin; HARUN, Noraida.
Legitimacy: Methods of Determining Paternity and Rights of Illegitimate Child under Malaysia's Islamic Family Law.
Kanun: Jurnal Undang-undang Malaysia, [S.l.], v. 37, n. 1, p. 97-120, jan. 2025.
ISSN 2682-8057.
Available at: <https://jurnal.dbp.my/index.php/Kanun/article/view/8883>. Date accessed: 31 jan. 2025.
doi: https://doi.org/10.37052/kanun.37(1)no5.
Section
Articles
