Analisis Frekuensi Asas (F0) Bunyi Vokal Bahasa Melayu: Pencerakinan Berdasarkan Fonetik Akustik
(Analysis of Acoustics Fundamental Frequency (F0) of Malay Vowel: A Comparative Study on Gender)
Abstrak
Kajian berdasarkan impresionistik oleh ahli linguistik tempatan Malaysia masih belum mencapai satu ketentuan yang tepat dalam menentukan perbezaan penghasilan bunyi vokal mengikut gender. Kajian terdahulu tentang bunyi vokal bahasa Melayu lebih bersifat umum (huraian pola bunyi vokal tanpa menyatakan perbezaan antara lelaki dengan perempuan). Makalah ini merupakan kajian dalam bidang fonetik yang memanfaatkan kaedah spektrograf untuk meneliti sifat akustik bunyi vokal bahasa Melayu berdasarkan gender. Seramai lima orang penutur lelaki dan lima penutur perempuan dewasa telah dipilih sebagai sebagai subjek. Beberapa sampel ujaran telah dirakam dan kemudiannya dianalisis secara spektrografik dengan menggunakan perisian Praat. Tumpuan kajian adalah pada isyarat akustik, iaitu frekuensi asas (F0). F0 merupakan isyarat akustik yang menunjukkan tahap kelangsingan (pitch) gelombang bunyi. F0 merupakan frekuensi terendah atau harmonik pertama pada signal gelombang periodik. Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa terdapat perbezaan F0 yang signifikan antara penghasilan bunyi vokal lelaki dengan perempuan. Kajian ini diharap dapat memperjelas sifatakustik bunyi vokal bahasa Melayu.
Kata kunci: fonetik, akustik, frekuensi asas, gender, kelangsingan
Rujukan
Farid M. Onn, 1980. Aspects of Malay Phonology and Morphology: A Generative Approach. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.
Hayward K., 2000. Experimental Phonetics. England: Perarson Education Ltd.
Hillenbrand, J.M., Getty, L.A., Clark, M.J. and Wheeler K., "Acoustic Characteristics of American English Vowels" dlm. The Journal of the Acoustical Society of America 97, hlm. 3099-111, 1995.
Hua Nong Ting, See Yan Chia, Badruzaman Abdul Hamid & Siti Zamratol Mai Sarah Mukari, "Acoustic characteristics if vowels by normal Malaysian Malay young adults" dlm. Journal of Voice hlm. 1-5, 2010.
K. Zhang, T.H. Siegmund, R.W. & Chan, "A Constitutive Model of the Human Vocal Fold Cover for Fundamental Frequency Regulation dlm. Journal Acoustic Society America 119:2, hlm. 1050-062, 2006.
Keith, J., 2003. Acoustic & Auditory Phonetics. Oxford: Blackwell Publishing Ltd.
Kent R.D. & Read C., 1999. The Acoustic Analysis of Speech. San Diego: Singular Publication.
Ladefoged P., 2004. A Course in Phonetics. University of California: Thompson Wadsworth Publications.
Mohd. Yunus Maris, 1980. The Malay Sound System. Kuala Lumpur: Fajar Bakti.
Nik Safiah et al., 1989. Tatabahasa Dewan. Jilid 2. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Raja Muktharuddin Raja Mohd Dain, 1985. Ilmu Fonetik dengan Latihan. Petaling Jaya: Agensi Penerbitan Nusantara.
Peterson, G. E. and Barney, H. I., "Control Methods Used in the Study of Vowels" dlm. Journal of the Acoustical Society of America, 24, hlm. 75-184, 1952.
Teoh Boon Seong, 1994. The Sound System of Malay Revisited. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.
Titze, I. R., Physiologic and Acoustic Differences Betwee Male And Female Voices dlm. Journal of Acoustical Society of America 85:4, hlm.1699-707, 1989.
Zanten E. V., 1989. Vokal-vokal Bahasa Indonesia: Penelitian Akustik dan Perceptual. Balai Pustaka. Jakarta.
Setelah makalah diterima untuk diterbitkan, penulis diminta untuk menyerahkan hak ciptanya kepada penerbit. Pemindahan ini akan memastikan penyebaran maklumat dapat dilaksanakan seluas-luasnya. Pemberitahuan akan dihantar kepada penulis bagi mengesahkan penerimaan manuskrip untuk diterbitkan dalam Jurnal Bahasa. Sekiranya terdapat petikan daripada karya hak cipta yang lain disertakan, penulis mestilah mendapatkan kebenaran bertulis daripada pemilik hak cipta dan mengkreditkan sumber dengan jelas dalam makalah tersebut.
