Melayu Mahawangsa: menyorot kembali, melangkah ke hadapan

  • Hashim Haji Musa Universiti Putra Malaysia

Abstrak

Artikel ini menghuraikan keadaan masyarakat dan peradaban Melayu yang pada masa kemuncaknya telah membina sebuah peradaban yang gemilang, walaupun pusatnya berpindah-pindah tempat di Kepulauan Melayu. Bahkan kini dari segi kuantitatifnya, Melayu sebagai sebuah rumpun bahasa merupakan kelompok yang keempat terbesar di dunia (300 juta), dan dalam kalangan masyarakat Islam pula penutur Melayu Islam ialah yang terbesar di dunia (250 juta). Setelah kedatangan kuasa penjajah Barat bermula pada awal abad ke-16, pusat peradaban Melayu tumpas satu demi satu sehingga tumpas secara total pada abad ke-19. Selepas kemerdekaan pada pertengahan abad ke-20, dunia Melayu berpeluang untuk membina dan mencorakkan peradaban Melayu kembali. Namun kini gejala penjajahan baharu Barat dalam bentuk globalisasi dan hegemoni budaya, ekonomi, ilmu pengetahuan, falsafah, pemikiran, teknologi maklumat dan komunikasi, dan juga politik dan perhubungan antarabangsa telah melanda dunia kembali dan mencengkam hati budi orang Melayu khususnya. Unluk melawan dan menangkis gejala negatif globalisasi dan hegemoni Barat, maka beberapa strategi memantapkan budaya ilmu, sains, teknologi orang Melayu dan membina solidariti bangsa dan komuniti Melayu dikemukakan dalam artikel ini.

Rujukan

1. Abdul Rahman Haji Abdullah, 1990. Pemikiran Umat Islam di Nusantara: Sejarah dan Perkembangannya Hingga Abad ke-19. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

2. Abdullah Hassan, 1987. Isu-isu Perancangan Bahasa: Pengintelektualan Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

3. Abdulllah Hassan, 1996. "Pendidikan dan Patriotisme Malaysia" dlm. Asraf (ed.), Manifesto Budaya: Pupus Bahasa Pupuslah Bangsa. Kuala Lumpur: Persatuan Linguistik Malaysia.

4. Akta Pendidikan, 1996. Kuala Lumpur: Percetakan Nasional Malaysia Bhd.

5. Asmah Haji Omar, 1992. The Linguistic Scenery in Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

6. Asraf (ed.), 1996. Manifesto Budava: Popes Bahasa Pupuslah Bangsa. Kuala Lumpur: Persatuan Linguistik Malaysia.

7. Azyumardi Azra, 1995. Jaringan Ulama Timur Tengah dan Nusantara Abad VIII. Bandung: Penerbit Mizan.

8. Barnett, Jeffery, R., "Exclusion as National Security Policy" dlm. Parameters, 24:1, hlm. 54, 1994.

9. Barnett, J., & John Cavanagh, 1994. Global Dreams: Imperial corporations and the New World Order. New York: Touchstone Books.

10. Bell, Daniel, 2001. The Future of Technoloogy. Subang Jaya: Pelanduk Publications.

11. Braudel, F., 1993. A History of Civilizations. New York: Penguin Books.

12. Bruinessen, Martin van, 1999. Kitab Kuning: Pesantren dan Tarekat. Bandung: Penerbit Mizan.

13. Cortesao, Armando (ed.), 1944. The Sume Oriental of Tome Pires: An Account of the East, from the Red Sea to Japan, Written in Malacca and India in 1512-1515, 2 Volumes, London, Hankluyt Society Works.

14. Coulmas, F. (ed.), 1991. A Language Policy for the European Community. Berlin: Mouton de Gruyter.

15. Drucker, Peter, 1994. Post-Capitalis Society. New York: Harper Collins.

16. Drucker, Peter, 1992. Managing the Future. Oxford: Butterworth-Heinemann.

17. Fukuyama, Francis, 1992. The End of History and the Last Man. New York: Avon Books.

18. Hamidy. U. U., 1981. Riau Sebagai Pusat Bahasa dan Kebudayaan Melayu. Bumi Pekanbaru: Bumi Pustaka.

19. Hasan Junus,1988. Raja Ali Haj - Budayawan di Gerbang Abad XX. Pekanbaru: Universitas Islam Riau.

20. Hashim bin Haji. Musa, 1997. Pengintelektualan dan Pemapanan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan dan Penyekapan Bahasa Inggeris sebagai Bahasa Kedua. Kuala lumpur: Laporan Kajian IRPA.

21. Hashim bin Haji Musa, 2001. Merekonstruksi Tamadun Melayu Islam: Ke Arah Pembentukan sebuah Tamadun Dunia Alaf Baru. Kuala Lumpur: Akademi Pengajian Melayu.

22. Hashim bin Haji Musa, 2002. Agenda Melayu: Ke Arah Pembinaan Peradaban Melayu Bertaraf Dunia Alaf Ketiga. Petaling Jaya: INMIND.

23. Hashim bin Haji Musa, 2004. Civilizational Dialogue: Encountering the Globalizing West. Kuala Lumpur: University of Malaya Press.

24. Hashim bin Haji Musa, 2004. Dialog Peradaban: Pemerkasaan Tamadun Melayu Menghadapi Globalisasi Barat. Kuala Lumpur: University of Malaya Press.

25. Huntington, S., 1996. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. New York: Simon and Schuster.

26. Khaldun, Ibn., 1967. The Muqaddimah: An Introduction to History. Diterjemah oleh Franz Rosenthal, diedit ringkas oleh N. J. Dawood. Princeton: Bolingen Series.

27. Khaldun, Ibn., 1981. (N. J. Dawood, Abridged from Franz Rosenthal's translation), Khaldun Ibn: The Muqaddimah. Princeton: Bollingen Series University of Princeton.

28. Kennedy, Paul, 1989. Rise and Fall of the Great Powers. New York: Vintage Books.

29. Kennedy, Paul, 1993. Preparing for the Twenty-First Century. New York : Vintage Books.

30. Mahathir Mohamad, 2002. Globalisation and the New Realities. Putra Jaya: Pelanduk Publications.

31. Mohd Kamal Hassan, 1996. Towards Actualizing Islamic Ethical and Educational Principles in Malaysian Society: Some Critical Observations. Kuala Lumpur: ABIM.

32. Matheson-Hooker, V., 1991. Tuhfat al-Nafis. Sejarah Melayu-Islam. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

33. Muhammad Yusoff Hashim, 1989. Kesultanan Melayu Melaka, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

34. Naisbitt, John, 1997. Megatrend Asia. Diterjemah oleh Adibah Amin. Petaling Jaya: Prentice Hall Malaysia,

35. Naskhah Jawi: Sejarah dan Teks. Jilid 1. 1994. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

36. Quigley, Carroll, 1979. The Evolution of Civilizations. Indianapolis: Liberty Press.

37. Shaharir Mohd Zain, 1996. Pembangunan Sains dan Teknologi di Malaysia Menerusi Bahasa Melayu. Syarahan Raja Ali Haji, Kuala Lumpur: Persatuan Lingusitik Malaysia.

38. Toffler, Alvin, 1981. The Third Wave. New York: Bantan Books.

39. Toffler, Alvin, 1990. Powershift: Knowledge, Wealth and Violence at the Edge of the 21st Century. New York: Bantan Books,

40. Toffler, Alvin & Heidi, 1995. Creating A New Civilization: The Politics of the Third Wave. Atlanta: Turner Publishing.

41. Wan M. Saghir Abdullah, 1996. "Manuskrip Islam Dunia Melayu Ditinjau dari Pelbagai Peringkat". Kertas kerja dalam Forum Jemputan Khas Akademi Pengajian Melayu, Universiti Malaya, 27 September, 1995.
Telah diterbitkan
2008-06-02
Bagaimana untuk memetik sitasi
Haji Musa, H. (2008). Melayu Mahawangsa: menyorot kembali, melangkah ke hadapan. Jurnal Bahasa, 8(1), 1-41. Dicapai daripada https://jurnal.dbp.my/index.php/jurnalbahasa/article/view/8569/4075