Pengkonsepsian Makna Kata Kerja dalam Subdialek Kedah
Abstrak
Dialek terbentuk disebabkan oleh wujudnya persempadanan ruang geografi kawasan tempat tinggal penutur. Melalui persempadanan inilah wujudnya pelbagai dialek tempatan, seperti dialek Kedah, dialek Pahang, dialek Kelantan dan dialek Terengganu. Begitu juga keadaannya dengan subdialek negeri masing-masing. Kajian yang berkaitan dengan dialek Kedah sering difokuskan oleh sarjana, tetapi tertumpu pada linguistik dan sosiolinguistik. Oleh itu, pengkaji mengenal pasti dan mengkonsepsikan makna kata kerja terpilih, iaitu “bercerau”, “berceretet”, “berkenjah” dan “berjabu” dalam dialek Kedah (Kedah Utara, Kedah Tengah dan Kedah Selatan). Kajian ini berbentuk kualitatif dengan menggunakan kaedah temu bual dan gaya daftar kata yang dikemukakan oleh Asmah Haji Omar (2001). Temu bual dilakukan secara berstruktur dan tidak berstruktur, manakala gaya daftar kata digunakan untuk memaknakan dan mengkonsepsikan kata kerja tersebut terpilih dalam dialek Kedah. Dapatan menunjukkan bahawa kata kerja terpilih tersebut dikonsepsikan dengan makna yang berbeza-beza berdasarkan pengalaman penutur dan kawasan tempat tinggalnya. Hasil kajian juga menunjukkan bahawa terdapat makna kata kerja yang dikongsi bersama dan menjadi milik eksklusif penutur di kawasan tersebut. Kajian ini diharapkan dapat memberikan sumbangan dalam pendokumentasian khazanah dialek Kedah sebagai dialek yang unik.
Kata kunci: Dialek, dialek Kedah, subdialek Kedah, kata kerja, linguistik Melayu, pengkonsepsian makna
Rujukan
2. Asmah Haji Omar. (2008). Ensiklopedia bahasa Melayu. Dewan Bahasa dan Pustaka.
3. Asmah Haji Omar. (2015). Susur galur bahasa Melayu. Dewan Bahasa dan Pustaka.
4. Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Routhledge.
5. Collins, J. T. (1996). Dialek ulu Terengganu. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
6. Darwalis Sazan, Md Zahril Nizam Md. Yusoff & Noriah Mohamed. (2019). Analisis fonologi subdialek Kedah Kunluang dalam wayang kulit Seri Asun. Jurnal Bahasa, 19(2), 169-198.
7. Farid M. Onn & Ajid Che Kob. (1993). Simposium dialek: Penyelidikan dan pendidikan. Dewan Bahasa dan Pustaka.
8. Fazal Mohamed Mohamed Sultan & Norasmira Noordin. (2012). Kata tanya mana dalam dialek Pulau Pinang dalam Program Minimalis. Jurnal Bahasa, 12(1), 87-103.
9. Fazal Mohamed Mohamed Sultan & Nur Affika Ahmad. (2020). Kata kerja bantu dalam dialek Melayu Kedah: Satu analisis Program Minimalis. Jurnal Bahasa, 20(1), 79-108. https://doi.org/10.37052/jb.20(1)no4
10. Fazal Mohamed Mohamed Sultan & Nurulafiqah Suhaimi. (2012). Kata soal dalam dialek Kedah. Journal of Language Studies, 12(2), 475-493.
11. Fazal Mohamed Mohamed Sultan, Zaharani Ahmad, Nor Hashimah Jalaluddin & Harishon Radzi. (2011). Kata soal bila dalam dialek Kedah Melayu Baling: Satu analisis sintaksis. Journal of Language Studies, 11(1), 69-80.
12. Fazal Mohamed Mohamed Sultan, Lam Kuok Choy, Al-Amril Othman & Amir Imran Jamil. (2021). Warisan tak ketara Kedah: Kajian GIS dialek Melayu Kedah. Journal of Education and Social Sciences, 18(1), 5-14.
13. Frijda, N. H. (2007). The laws of emotion. Lawrence Erlbaum.
14. Harishon Radzi, Nor Hashimah Jalaluddin, Junaini Kasdan, Hayati Lateh & Anati Hamidah Arifin. (2018). Tahap pemahaman leksikal kata kerja dialek Melayu Kedah di Pulau Tuba dan Satun. Jurnal Melayu, 17(10), 74-91.
15. Huang Yan. (2014). Pragmatics (ed. ke-2). Oxford University Press.
16. Ida Ahmad. (1969). Fonologi bahasa Kedah. Jurnal Dewan Bahasa, 13(12). 531-537.
17. Idris Aman. (1995). Kelainan sosial bahasa Melayu di Shah Alam: Suatu dialektologi sosial bandar [Tesis sarjana yang tidak diterbitkan]. Universiti Kebangsaan Malaysia.
18. Marshall, C., & Rossman, G. B. (1989). Designing qualitative research. Josey-Bass Inc.
19. Merriam, S. B. (2001). Qualitative research and case study application in education. Jossey-Bass Pub.
20. Mohd Tarmizi Hasrah & Mohammad Khairulanwar Abdul Ghani. (2021). Dialek Melayu Baling: Satu pemerian awal. Jurnal Bahasa, 21(2), 193-216.
21. Muhamad Khairudin Hanizat & Siti Noraini Hamzah. (2023). Peralihan bahasa di Kuala Selangor. Jurnal Bahasa, 7(4), 1-29.
22. Muhammad Hassan Dato’ Kerani Muhammad Arshad. (2018). Al-Tarikh Salasilah Negeri Kedah. Persatuan Sejarah Malaysia Cawangan Kedah.
23. Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Musa & Abdul Hamid Mahmood. (2015). Tatabahasa dewan. Dewan Bahasa dan Pustaka.
24. Nor Hashimah Jalaluddin, Maizatul Hafizah Abdul Halim, Harishon Radzi & Junaini Kasdan. (2017). Penyebaran dialek Melayu di Langkawi: Analisis geolinguistik. Gema Online Journal of Language Studies, 17(4) 159-178.
25. Norfazila Ab Hamid & Norhasliza Ramli. (2020). Kajian fonetik varian Kuah: Dialek Melayu Langkawi. E-Jurnal Bahasa dan Linguistik, 2(2), 52-66.
26. Nur Syazwani Abdul Salam & Sharifah Raihan Syed Jaafar. (2019). Perilaku fonologi konsonan di akhir kata dialek Petani Sik. Journal of Nusantara Studies (JONUS), 4(1), 316-343.
27. Nurul Shahida Jamil & Maslida Yusof. (2015). Analisis deiksis dalam dialek Kedah. Gema Online Journal of Language Studies, 15(1), 163-187.
28. Nurul Shahida Jamil, Maslida Yusof & Karim Harun. (2016). Dieksis sosial dalam interaksi masyarakat Melayu Kedah. Geografia: Malaysian Journal of Society and Space, 12(11), 44-61.
29. Othman Lebar. (2015). Penyelidikan kualitatif: Pengenalan kepada teori dan metode. Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris.
30. Sa'adiah Ma'alip. (2014). Pemilihan bahasa: Proses peralihan bahasa masyarakat orang asli Che Wong. Jurnal Melayu, 12(1), 32-43.
31. Patton, M. Q. (1980). Qualitative evaluatiion methods. Sage Publication.
32. Shahidi Abdul Hamid (2009). Alternasi dalam fonologi subdialek Kedah Utara. Jurnal Bahasa, 9(2), 302-325.
33. Shahidi Abdul Hamid, Ain Atiqah Latiff, Muhammad Syahmi Syabri, Muhamad Faiz Fauzi & Riduan Makhtar. (2020). Penelitian akustik dialek Kedah. Jurnal Melayu, Isu Khas Disember, 577-594.
34. Ton Ibrahim. (1974). Morfologi dialek Kedah [Tesis sarjana yang tidak diterbitkan]. Universiti Malaya.
35. Ton Ibrahim. (1988). Kata kerja gerak dalam dialek Kedah. Analisis kompenan semantik [Tesis kedoktoran yang tidak diterbitkan]. Universiti Malaya.
36. Yusniza Yaakub, Hishamudin Isam & Faizah Ahmad. (2022), Ungkapan darjah penghabisan dalam kalangan penutur dialek Kedah berdasarkan kategori umur. Journal of Human Development and Communication, 11(1), 95-105.
37. Zaliza Zubir & Zulaina Zubir. (2014). Pengaruh budaya yang mempengaruhi wujudnya perbezaan penggunaan dialek di kawasan Pendang, Kedah. Journal of Human Development and Communication, 3, 93-113.
38. Zuliana Zubir. (2014). Perbandingan antara fonologi dan leksikal dialek utara dengan dialek Charok Kudong di Kedah, Malaysia [Disertasi sarjana yang tidak diterbitkan]. Universiti Putra Malaysia.
Karya ini dilesenkan di bawah Lesen Antarabangsa Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Setelah makalah diterima untuk diterbitkan, penulis diminta untuk menyerahkan hak ciptanya kepada penerbit. Pemindahan ini akan memastikan penyebaran maklumat dapat dilaksanakan seluas-luasnya. Pemberitahuan akan dihantar kepada penulis bagi mengesahkan penerimaan manuskrip untuk diterbitkan dalam Jurnal Bahasa. Sekiranya terdapat petikan daripada karya hak cipta yang lain disertakan, penulis mestilah mendapatkan kebenaran bertulis daripada pemilik hak cipta dan mengkreditkan sumber dengan jelas dalam makalah tersebut.
